تفسیر استانداردهای جداول کربنی

کاربردی‌ترین ویژگی‌های استانداردهای جداول کربنی عبارتند از:

• مؤسسه استاندارد آلمان معروف به DIN: در این استاندارد برای نامگذاری انواع فولاد از دو روش عددی و حرفی استفاده می­شود. سیستم نامگذاری حرفی خود بر اساس دو مشخصه تنظیم می­شود:
• خواص شیمایی: نماد ورق آلیاژ مورد نظر به شکل St XX نشان داده می‌شود. St مخفف کلمه انگلیسی Steel  است. دو عددی که بعد از St نمایش داده می­شوند، نماد حداقل استحکام کششی ورق مورد نظر بر اساس Kg/mm2 است. در این استاندارد فرمول نامگذاری به شکل Y StXX نشان داده می‌شود. حروفی که در این سیستم پیش از St قرار می­گیرند نشان دهنده مشخصه خاصی از فولاد مورد نظر است. این علایم به صورت زیر تعبیر می‌شود:
• Q: فولادهای کله زنی
• R: فولادهای آرام و نیمه آرام
• U فولادهای نا آرام و جوشان

• ترکیب شیمایی: در این نوع نامگذاری ورق آلیاژی، از حرف C استفاده می‌شود که نماد فولاد کربی است. بعد از حرف C بعضی از حروف استفاده می‌شود، که هرکدام نماینده یک ویژگی است. تفسیر این حروف به شرح زیر است:
• F: برای معرفی فولاد سختکاری شده به روش القایی و شعله­ای از این حرف استفاده می­شود.
• K: برای نشان دادن فولادی که در آن مقداری کمی از گوگرد و فسفر موجود است، از این علامت استفاده می‌شود.
• M: برای فولادی که مقدار معینی از گوگرد دارد، از این حرف استفاده می‌شود.
• Q: برای معرفی فولاد کروبره و بهینه شده برای کله زنی، از این علامت استفاده می­شود.

• استاندارد انجمن ریخته گران فولاد آمریکا معروف به SAE/AISI: در این استاندارد برای نامگذاری از چهار رقم و در برخی مواقع از پنج رقم استفاده می­شود. فرمول کلی نامگذاری در این استاندارد به شکل AISI/SAE XXXX است. تفسیر ارقام و علامات این استاندارد عبارتند از:
• رقم اول سمت چپ طبقه آلیاژ مورد نظر را نشان می‌دهد.
• XXX1؛ عدد ۱ یعنی فولاد کربن دارد.
• XXX2؛ عدد ۲ یعنی فولاد نیکل دارد.
• XXX3؛ عدد ۳ نشان دهنده فولاد نیکل و کروم دار است.
• XXX4؛ عدد ۴ نشان دهنده فولاد مولیبدن دار است.
• XXX5؛ عدد ۵ نشان دهنده فولاد کروم دار است.
• XXX6؛ عدد ۶ نشاندهنده فولاد کروم و وانادیم دار دارد.
• XXX7؛ عدد ۷ نشاندهنده فولاد تنگستن­دار است.
• XXX8؛ عدد ۸ نشاندهنده فولاد نیکل، کروم و وانادیم دار است.
• XXX9؛ عدد ۹ نشان دهنده فولاد سیلیکون و منگنزدار است.

• عدد دوم از سمت چپ نمایشگر میزان درصد آلیاژ مورد نظر در ترکیب است.
• دو عدد بعدی میزان کربن بر حسب صدم درصد را نشان می­دهد.
• عدد پنجم که در برخی مواقع یک حرف بین رقم دوم و سوم قرار می‌گیرد؛ نشان دهنده موارد زیر است:
• B: وجود عنصر بور برای افزایش سختی آلیاژ
• L: وجود سرب برای افزایش توانایی ماشینکاری آلیاژ
• M: نشان دهنده کیفیت تجاری آلیاژ
• E: فولاد تولید شده با کوره الکتریکی
• H: سختی پذیری آلیاژ

• استاندارد انجمن آزمون و مواد آمریکا معروف به ASTM : روش نامگذاری در این سیستم استفاده از حروف و اعداد است. در این استاندارد  حروف A  تا G مورد استفاده قرار می­گیرد. در این استاندارد فرمول نامگذاری به شکل ASTMA XXX-XX است. علایم موجود در این استاندارد، به شکل زیر تفسیر می‌شود:
• A: اگر مقدار آهن در آلیاژ مورد نظر بیشتر و یا مساوی ۵۰ درصد باشد، از حرف A استفاده می­شود.
• B: اگر مقدار آهن در آلیاژ کمتر از ۵۰ درصد باشد حرف B مورد استفاده قرار می­گیرد.
• سه رقم بعدی ربطی به خصوصیات آلیاژ ندارد.
• دو رقم انتهایی نشان دهنده تاریخ و سال بازبینی و یا تدوین است.