ناودانی یکی از پروفیل های فولادی ساختمانی و صنعتی پر کاربرد است که بر حسب ظاهر خود در دسته مقاطع U شکل قرار می‌گیرد. این پروفیل های باز جزو مقاطع فولادی نورد شده هستند که به دو روش نورد گرم یا نورد سرد و تحت استانداردهای مشخص به بازار عرضه می‌شوند. آشنایی با استانداردهای تولید ناودانی کمک می‌کند تا هنگام خرید، با انتخاب بهترین کیفیت، ایمنی و پایداری سازه در پروژه خود را تضمین کنیم. بنابراین در این مطلب مهم‌ترین استانداردهای بین المللی و ملی ناودانی و ضرورت توجه به آن‌ها در سازه‌ها را بررسی می‌کنیم. اگر هم نیاز دارید با انواع ناودانی بیشتر آشنا شوید می توانید به قسمت انواع ناودانی مراجعه کنید.
انواع استانداردهای ناودانی و کاربرد آن‌ها
ناودانی‌های موجود در بازار بر حسب استانداردهای مختلفی در کشورهای جهان تولید می‌شوند. هر یک از این استانداردها بیانگر، ابعاد و مشخصات فنی و مکانیکی بهینه این پروفیل فولادی هستند. مهم‌ترین استانداردهای بین المللی ناودانی به شرح زیر هستند:
- استاندارد اروپایی ناودانی DIN-1026
- استاندارد مقاومت در برابر خوردگی DIN EN ISO 12944-3
- استاندارد فرانسوی ناودانی NF A45-255
- استاندارد روسی ناودانی GHOST 8240:1997
البته علاوه بر این موارد، در ایران هم استاندارد ملی ناودانی به شماره ۱-۴۴۷۱ تعریف شده است که مشخصات و ابعاد ناودانی فولادی در صنایع مختلف را بیان می‌کند. باید توجه داشت رعایت هر یک از این موارد تضمین کننده ایمنی سازه و دوام و پایداری ناودانی است و نقش مهمی در کاربرد آن در سازه‌های ساختمانی و صنعتی دارد.
اهمیت استانداردهای ناودانی در بهبود کیفیت، ایمنی و پایداری سازه
هر یک از استانداردهای بین المللی، مشخصات فنی و مکانیکی مطلوب ناودانی‌ها را برای استفاده در سازه‌ها مشخص می‌کند. کاربرد ناودانی‌های نامرغوب و غیر استاندارد طبق مقررات در هر کشوری ممنوع است و تمامی کارخانه‌ها ملزم به رعایت آن هستند. بررسی موارد زیر اهمیت توجه به این استانداردها هنگام خرید ناودانی را مشخص می‌کند:
۱.افزایش استحکام و جلوگیری از تغییر شکل سازه
ناودانی‌های استاندارد، مقاومت کششی، تنش تسلیم و سختی دقیق و مشخصی دارند. در نتیجه تولید آن‌ها در کارخانه با توجه به آزمایش‌های مختلف با توجه به بالاترین سطح تحمل بارهای دینامیکی و استاتیکی انجام می‌گیرد. این موضوع مانع تغییر شکل و نشست سازه است.
۲. افزایش ایمنی در برابر زلزله
مصالح استاندارد با رفتار مکانیکی قابل پیش‌بینی، در برابر تنش‌های زلزله مقاومت بسیار مناسبی دارند. بنابراین در صورت استفاده ناودانی استاندارد، هنگام بحران توزیع تنش در سازه یکنواخت انجام می‌گیرد و آسیب بسیار کمتر خواهد بود.
۳.افزایش مقاومت در برابر عوامل محیطی
ناودانی‌های استاندارد دارای تاییدیه کیفی مقاومت در برابر خوردگی دارند. بنابراین مقاومت آن‌ها در برابر رطوبت، زنگ‌زدگی و شرایط محیطی بالاتر است و در طول زمان ایمنی سازه در بالاترین سطح خود حفظ می‌شود.
۴. دقت در ابعاد و کیفیت ساخت
در استانداردهای بین المللی ابعاد مشخصی برای ناودانی لحاظ می‌شود. هر نوع انحراف غیر مجاز از استاندارد باعث مشکلات در طراحی سازه توسط مهندسان، مونتاژ قطعات و کاهش استحکام اتصالات می‌شود.
۵. بهینه‌سازی طراحی سازه
ناودانی‌های تولید شده بر اساس استانداردهای بین المللی دارای ابعاد و ضخامت بهینه‌ای هستند. این موضوع عامل اصلی در حفظ استحکام سازه و در عین حال اعمال بار اضافی بر آن ناشی از سنگینی غیر ضروری ناودانی است. رعایت استاندارد از این لحاظ به‌خصوص در ساختمان‌های مرتفع و پل‌ها بسیار اهمیت دارد.
ابعاد و مشخصات ناودانی بر اساس استانداردها
ناودانی‌ها در یک تقسیم‌بندی کلی بر اساس استانداردهای بین‌المللی و نوع کاربرد به دو نوع ناودانی سنگین (UPN یا UNP) و سبک(UPE) تقسیم می‌شوند. این دو نوع ناودانی شکل ظاهری، ابعاد، وزن و مشخصات مکانیکی متفاوتی دارند.
تفاوت ناودانی UPE و UPN
ناودانی UPN یا UNP از لحاظ ظاهری بال‌های مخروطی شکل و شیب‌داری دارند. این نوع ناودانی هم تحت استاندارد DIN-1026 و سایز ۸۰ تا ۴۰۰ میلی‌متر تولید می‌شوند. ناودانی UPN وزن سنگین و ضخامت بالایی دارد. به همین دلیل بیشتر در پروژه‌های صنعتی برای ساخت خرپا، ستون، تیرها و بادبندها استفاده می‌شود.
اما ناودانی UPE از لحاظ ظاهری دارای دو بال موازی است که در زاویه ۹۰ درجه نسبت به جان قرار گرفته‌اند. این ناودانی تحت استاندارد DIN-1026 و در سایزهای ۳۰ تا ۳۰۰ تولید می‌شود و وزنی سبک تر از نوع UPN دارد.
برای طراحی دقیق سازه با توجه به این دو نوع ناودانی جدول‌های اشتال تعریف می‌شود که بر اساس آن می‌توان ابعاد استاندارد و مشخصات مکانیکی کامل را استخراج کرد.
جدول وزن ناودانی سبک و سنگین
تعیین وزن ناودانی یکی از شاخص‌های مهم در برآورد قیمت آن است. جدول اشتال یکی از متداول‌ترین ابزارها برای این منظور است که برای انجام محاسبات مربوط انواع مقاطع فولادی و از جمله ناودانی بسیار کاربرد دارد. در این جدول با در دست داشتن سایز ناودانی علاوه بر وزن بازای واحد طول، مشخصاتی مانند ابعاد، مساحت سطح مقطع، ممان اینرسی، شعاع ژیراسیون (ارزیابی پایداراری)، مدول مقطع (ارزیابی تحمل بار خمشی) قابل استخراج است. این جدول بر اساس استاندارد DIN آلمان تنظیم شده و حتی معیاری برای ارزیابی کیفی ناودانی است. به شکلی که هر اندازه مشخصات ناودانی به موارد ذکر شده در جدول اشتال نزدیک‌تر باشد، نشان‌دهنده رعایت استانداردهای تولید و کیفیت بهتر ناودانی است.
برای آگاهی بیشتر، جدول اشتال دو ناودانی UPE و UPN ارائه شده است. درک کامل اطلاعات این جداول و اصطلاحات آن نیاز به مطالعه کامل راهنمای مربوط دارد که در قسمت جدول اشتال وزنی ناودانی می توانید بررسی کنید.
جدول اشتال ناودانی UPN
جدول اشتال ناودانی UPE
جمع بندی پایانی
هنگام خرید انواع ناودانی توجه به استاندارد کیفی آن نقش مهمی در افزایش استحکام و ایمنی سازه در برابر تنش‌ها و بارهای محیطی دارد. عدم توجه به این موارد ممکن است باعث تغییر شکل سازه، ناپایداری اتصالات و مونتاژ نادرست آن‌ها شود. در صورت نیاز لازم است هنگام خرید علاوه بر اطلاع از استانداردهای ناودانی مشاوره لازم را نیز در این خصوص از تامین‌کننده معتبر دریافت کنیم.
با سالها سابقه در عرصه فولاد و آهن آلات، برای شما می نویسیم. تا نوشته های ما، راهنمایی برای شما باشد و اطلاعات شما را در این رابطه افزایش دهد. چون معتقدیم که دانش بیشتر شما، باعث اتخاذ تصمیم بهینه خواهد شد.
