تفاوت انواع ورق آهن یا ورق فولاد با نام steel sheet (فولاد، آلیاژی از آهن است، که بین ۰٫۰۰۲ تا ۲٫۱ درصد جرم آن کربن است) چه به لحاظ ویژگی‌های فنی و چه کارایی، یک سبد محصول متنوع در این صنعت ایجاد کرده‌است. هرکدام از انواع ورق آهنی، متریال و نحوه ساخت (بعضی از آنها با نورد سرد و بعضی دیگر با نورد گرم تولید می شوند) متفاوتی داشته و در بخش‌های مختلفی از ساخت‌وساز و صنعت به‌کار می‌رود. اگر به هر دلیلی سروکارتان با ورق‌های آهنی است، لازم است این سبد محصولات متنوع را به خوبی بشناسید. برای شناخت همه این انواع لازم است پاراگراف‌های بعدی را با دقت بیشتری مطالعه بفرمایید. اللبته ناگفته نماند، که قسمت انواع ورق استیل و انواع ورق آلیاژی هم می تواند اطلاعات مفیدی برای شما داشته باشد.
ورق آهن چیست؟
ورق آهن همانطور که از اسمش پیداست یک مقطع مسطح و کم ضخامت است. این نوع مقطع را از متریال مختلفی می سازند. بااین‌وجود ساخت ورق با فولاد، رایج‌تر از تهیه آن با دیگر آلیاژها است. ورق‌های ساخته شده از فولاد را ورق آهنی می‌گویند. ورق‌های آهنی خود دارای انواع مختلف است که هر کدام ویژگی‌های مکانیکی و کاربرد متفاوتی دارند. به همین دلیل قیمت ورق آهن مختلف با یکدیگر متفاوت است.
تفاوت انواع ورق آهنی
این مقطع را میتوان براساس تفاوت در ویژگی‌های مختلف دسته‌بندی کرد. بااین‌وجود رایج‌ترین این دسته‌بندی عبارتنداز:
روش ساخت، مهم‌ترین تفاوت انواع ورق آهنی
از تفاوت انواع ورق آهن میتوان به نحوه ساخت آن اشاره کرد. بر این اساس دو نوع ورق آهنی متفاوت وجود دارد:
ورق گرم
این مقطع همانطور که از اسمش پیداست در نتیجه عملیات نورد گرم حاصل میشود. در این عملیات شمش فولاد را حرارات می‌دهند تا به مرحله ذوب برسد. اما قبل از ذوب شدن این شمش را به صورت خمیر درآورده و بااستفاده از نورد آن را مسطح می‌کنند. در این مرحله شمش‌های اولیه به‌شکل مکعب‌های مستطیل و مربع درمی‌آیند. این مکعب‌ها مدام تحت فشار غلطک‌ها قرار میگیرد. تا زمانیکه فاصله غلطک‌ها آنقدر کم شود که یک ورق نازک از بین آنها خارج گردد. این محصول را با عنوان ورق سیاه و ورق نورد گرم نیز می‌شناسند. سطح این ورق صاف و صیقلی نیست؛ به همین دلیل به این مقطع ورق سیاه می‌گویند. در قسمت ورق گرم چیست و انواع آن، درباره این ورق بیشتر صحبت شده است.
ورق سرد
ورق سرد از روش نورد سرد تهیه میشود. در این روش ابتدا ورقی که از فرآیند نوردگرم خارج شده‌است را اسیدشویی کرده و وارد مرحله نورد سرد می‌کنند. در این مرحله ورق در دمای خیلی پایین بین غلطک‌ها قرار میگیرد. این کار تا زمانی که ضخامت دلخواه به‌دست بیاید تکرار میشود. البته در این مرحله ورق باهدف کاهش کشش ناشی از پیچش و لبهبری کویل‌ها کلاف‌پیچ میشود. گاهی اوقت شستشوی الکتریکی نیز بر روی این نوع ورق انجام میگیرد. همچنین فرآیندی به نام آنیل یا بازپخت انجام میشود. این فرایند به‌منظور رسیدن به ویژگی‌های مکانیکی مطلوب و ساختار متالوژیکی همگن در بعضی کارخانه‌ها بر روی این مقطع انجام میگیرد. در قسمت ورق سرد چیست، مفصلا این نوع از ورق ها توضیح داده شده است.
مرحله آخر موج‌های موجود از روی ورق حذف می شود. در ادامه عملیات صافکاری و لبهبری بر روی آن انجام میشود. در نهایت یک مرحله روغنکاری نیز بر روی ورق انجام شده تا از احتمال زنگ‌زدگی آن جلوگیری شود. محصول نهایی یک ورق صاف، صیقلی، براق و بسیار باکیفیت است. به همین دلیل قیمت ورق روغنی ممکن است متفاوت باشد.
تفاوت انواع ورق آهن از نظر سطح ساخت
- ورق اسیدشویی: اسیدشویی به فرآیندی می‌گویند که در آن اکسیدآهن تشکیل‌شده بر روی ورق گرم به اصطلاح شسته میشود. این اکسید آهن به شکل پوسته بوده و درنتیجه گرم و سرد شدن مدام فولاد ایجاد میشود. ورق اسیدشویی خود پایه تولید انواع دیگر ورق است.
- گالوانیزه: ورق گالوانیزه همان ورق سرد است که با پوششی از روی کاور شده‌است. برای این کار ورق روغنی را در وان حاوی روی مذاب قرار می دهند. تا لایه‌ای از آن بر روی ورق قرار بگیرد.
- ورق رنگی: ورق گالوانیزه را چربی‌زدایی کرده و از غلطک‌هایی عبور می‌دهند تا به سطح صاف و تمیزی برسند. سپس این ورق را با آب شستشو می دهند. در ادامه اجازه می‌دهند در هوای گرم خشک شود. سپس ورق را با یک لایه رنگ الکترواستاتیک می‌پوشانند تا این محصول ساخته شود. مرحله رنگ زدن این نوع ورق نیز در نوع خود جذاب است. یعنی ابتدا رنگ را به صورت پودر بر روی ورق می پاشند. در نهایت آن را در کوره می‌پزند.
- ورق آجدار: ورق تهیه شده از نورد گرم و سرد را با ایجاد برجستگی‌هایی بر سطح آن به ورق آجدار تبدیل می‌کنند. برای این کار ورق اولیه را از غلطک‌ها عبور می‌دهند. البته این غلطک‌ها دارای بخشی است که انواع آج را با فاصله‌های منظم بر روی ورق ایجاد می‌کند. بنابراین اجسام نمی‌توانند به‌راحتی بر روی آن لیز بخورند.
ورق فولادی با تسمه دارای تفاوت هایی می باشد. برای آشنایی با تفاوت تسمه و ورق فولادی می توانید مقاله تهیه شده درباره این مساله را مطالعه کنید.
تفاوت انواع ورق آهن ازنظر کاربرد
از این نظر نیز میتوان چند دسته متفاوت محصول را تعریف کرد:
- ورق سیاه: برای صنایعی مانند ساخت‌وساز، خودروسازی، کشتی‌سازی، تانکرسازی، ساخت لوله‌های درزدار و تهیه ماشین‌آلات صنعتی و ساختمانی از ورق سیاه استفاده میشود.
- ورق سرد: برای تولید انواع لوله، لوازم خانگی و محصولات ظریف و حساس از ورق سرد یا روغنی استفاده میشود. همچنین پایه ساخت ورق گالوانیزه، ورق سرد است. آیا ورق روغنی را می شناسید. برای آشنایی با انواع ورق روغنی و مشخصات فنی آن مقالات مرتبط با این موضوع را در سایت ما بخوانید.
- اسیدشویی: این ورق پایه تولید ورق روغنی، ورق رنگی و … است. همچنین در تولید رینگ و شاسی انواع خودرو، لوله‌های نفت و گاز و صنعت کشتی‌سازی از این نوع ورق استفاده میشود.
- ورق گالوانیزه: از این محصول بیشتر در ساخت مخازن نگهداری آب، لوله‌های انتقال آب، سقف سوله، و ساخت کابینت استفاده میشود.
- ورق رنگی: ساخت تجهیزات سرمایشی و گرمایشی، آلاچیق، شیروانی، ساخت اتاق خودرو و ماشین سنگین، اجرای سقف و نمای داخلی و خارجی ساختمان و لوازم خانگی و اداری بااستفاده از این مقطع انجام میگیرد.
- آجدار: این محصول بیشتر در ساخت انواع پل به‌خصوص پل‌های عابرپیاده، پله برقی، کف عرشه کشتی، پله‌های اضطراری، کف اتاق کامیون و وانت و سطح دستگاه‌های صنعتی کاربرد دارد. ورق آجدار هم در دونوع آجدار و پرسی تولید می شود. آیا می دانید تفاوت ورق آجدار پرسی و فابریک چیست؟ ما به شما در مقاله ای خواهیم گفت.
تفاوت انواع ورق آهن به‌لحاظ ویژگی‌های ظاهری و فنی
براین اساس چند تفاوت بزرگ بین انواع ورق وجود دارد:
- ورق نورد گرم: این نوع ورق دارای سطح غیرصیقلی و مات است. این نوع ورق را همچنین در ضخامت‌های بالا تولید می‌کنند.
- نورد سرد: این نوع ورق دارای سطح صاف و صیقلی و البته براق است. دلیل نامگذاری این محصول به ورق روغنی نیز دقیقاً همین است. ضخامت‌های نهایی این ورق بسیار کمتر از نوع قبلی ورق است. این محصول کیفیت بسیاری بالایی نیز داشته و ظاهر آن نیز بهتر از ورق نورد گرم است.
- ورق گالوانیزه: مهم‌ترین تفاوت این محصول به‌لحاظ ویژگی‌های فنی مقاومت بالای آن دربرابر خوردگی به‌خصوص در محیط‌های اسیدی است. علت این مقاومت بالا وجود پوشش روی بر روی آن است.
از دیگر انواع ورق های فولادی به ورق دریایی یا ورق a36 می توان اشاره کرد. برای آشنایی با این نوع ورق این مقاله را که پیش از این برایتان فراهم کرده ایم مطالعه کنید.
نتیجه گیری
در این قسمت درباره انواع ورق ها (ورق گرم، سرد و …) صحبت شد که هر کدامشان ویژگی ها و کاربرد های متفاوت و خاص خودشان را دارند. اگر نیاز دارید تا به صورت جزئی تر اطلاعات بیشتری درباره ورق ها کسب کنید، قسمت دانستنی ها درباره ورق ها، شامل مقالات تخصصی و جزئی مختلفی است که اطلاعات شما را به شدت توسعه خواهد داد.
با سالهای سال سابقه در عرصه فولاد و آهن آلات، برای شما می نویسیم. تا نوشته های ما، راهنمایی برای شما باشد و اطلاعات شما را در این رابطه افزایش دهد. چون معتقدیم که دانش بیشتر شما، باعث اتخاذ تصمیم بهینه خواهد شد.
