تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی چیست؟

تفاوت انواع میلگرد صنعتی و ساختمانی را می‌توان از چند جنبه مختلف بررسی کرد. این مقطع طویل با سطح مقطع دایره‌ای شکل از پرکاربردترین محصولات فولادی محسوب می‌شود که در ساختمان‌سازی و صنعت به‌وفور مورداستفاده قرار می‌گیرد. برای اینکه تفاوت میلگرد ساختمانی و صنعتی را تشخیص بدهید، لازم است این نوشته را تا انتها بخوانید. قبل از هر چیزی ار نیاز دارید درباره کلا میلگرد و سایر انواعش اطلاعات بیشتر کسب کنید به قسمت انواع میلگرد می توانید مراجعه کنید. قبل از مطالعه لازم است بدانید که میلگرد بر اساس استاندارد ایرانی و روسی و میزان استحکام کششی آنها، به A1 با استحکام کششی ۳۶۰ مگا پاسکال، A2 با استحکام کششی ۵۰۰ مگا پاسکال، A3 با ۶۰۰ مگا پاسکال و A4 با استحکام کششی ۶۵۰ مگا پاسکال، تقسیم بندی می شوند. جل.تر همه این موارد را کامل توضیح خواهیم داد.

 درباره میلگرد

میلگرد، پروفایلی است با سطح مقطع دایره ای و توپر که به طور معمول از  فولاد ساخته می‌شود. در کشورهای مختلف، برای ساخت انواع میلگرد از فولادهایی با استانداردهای متفاوت استفاده می­شود. گرچه در اذهان عموم مردم، میلگرد منحصراً در ساختمان‌سازی به کار می­رود اما  لازم به ذکر است که این محصول از جنبۀ کاربردی در دو تقسیم بندی بزرگ ساختمانی و صنعتی قرار می­گیرد.  

میلگرد صنعتی چیست

میلگردهای صنعتی، همانگونه که از نامشان پیداست، میلگردهایی  هستند که در صنایع به کار می­روند. این نوع میلگردها  طوری طراحی شده اند که می­توان از آنها در صنایعی مانند ماشین آلات کشاورزی، مهمات‌سازی، تولید پیچ ومهره و حتی ساختن قطعات موتورهای الکتریکی استفاده کرد. مادۀ اصلی این نوع میلگردها فولاد است که با پرداخت و استفاده از آلیاژهای متفاوت دارای ویژگی­های خاصی می­شوند. 

میلگرد ساختمانی چیست

میلگردهای ساختمانی در ساختن انواع سازه‌های  مسکونی، تجاری و … مورد استفاده قرار می­گیرند و وظیفۀ اصلی آنها ایمنی و استحکام  بخشیدن به ساختمان‌ها می­باشد. مادۀ اولیۀ ساخت این نوع میلگردها نیز همچون میلگردهای صنعتی فولاد است.  

تفاوت‌ انواع میلگرد صنعتی و ساختمانی

تفاوت این دو نوع محصول را می‌توان در چند بخش زیر خلاصه کرد:

•   تفاوت در کاربرد ، مهمترین تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی

در واقع اولین و آشکارترین تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی کاربرد آنهاست. میلگرد ساختمانی را  برای افزایش استحکام بتن به‌کار رفته شده در سازه‌ها استفاده می­کنند. بتن که یکی از اصلی‌ترین مصالح ساختمان‌سازی محسوب می‌شود، در عین حال که  استحکام بسیار بالایی دارد اما دارای نقطه ضعف‌هایی نیز است.

از جمله نقاط ضعف این محصول این است که در برابر فشارهای کششی و چرخشی مقاومت کمی داشته و در این زمینه نیاز به تقویت دارد. میلگردهای ساختمانی با خصوصیاتی که دارند و با بهبود مقاومت کششی و چرخشی بتن، این نقطه ضعف را برطرف و ساختمان را در برابر زلزله مقاوم می‌کند. در ضمن میلگرد‌های استفاده شده در ساختمان مانع  ترک خوردن بتن می­شوند و در نتیجه نیازی نیست که از لایه‌های ضخیم بتن استفاده کرد و اینگونه در هزینه صرفه جویی خواهد شد.

 کاربرد میلگردهای صنعتی به این صورت است که این میلگرها در صنایعی مانند تولید پیچ ومهره، تجهیزات کشاورزی، خودروسازی و تولید ماشین‌آلات صنعتی مورد استفاده قرار می­گیرند.  البته لازم به ذکر است که میلگردهای صنعتی در صنایع متفاوت با کیفیت‌های متفاوتی به کار می­رود. به طور مثال میلگردی که در ساخت مهمات مورد استفاده قرار می­گیرد از کیفیت بالاتری برخوردار است؛ زیرا علاوه بر تحمل فشار، عملکردش نیز مورد توجه است. اما میلگردی که برای ساخت لولا به کار می­رود از نظر سختی چندان مورد توجه قرار نمی­گیرد.

• تفاوت در شکل ظاهری

به طور کلی میلگردها از نظر شکل ظاهری به دودستۀ میلگردهای آجدار و میلگردهای ساده تقسیم می­شوند. ( گاهاً از دستۀ سوم هم به نام میلگردهای کلاف نیز نام برده می­شود) استاندارد رایج در ایران، استاندارد ملی ایران و استاندارد روسی است. که برهمین اساس میلگردها به چهار دسته A1، A2، A3،  وA4 تقسیم می­شوند.

در صنایع از میلگرد A1 استفاده می­شود. این نوع میلگرد دارای شکلی ساده و بدون آج است که قابلیت تغیر شکل داشته و استحکام کششی آن  برابر با ۳۶۰ مگاپاسگال است. این نوع میلگردها صاف و صیقلی هستند. البته گاهی به ندرت از میلگردهای آجدار در صنایع استفاده می­شود.  

و اما در سازه‌ها از میلگردهای  A2 ، A3 و A4 استفادهمی­شود. به ترتیب A2  از جنس فولاد نیمه خشک است و آج‌هایی به صورت فنری، موازی مارپیچ و دوک مانند دارد و البته استحکام کششی آن ۵۰۰ مگاپاسکال است. میلگرد A3  در دسته فولادهای سخت قرار دارد و دارای آج‌هایی به صورت دنده‌های خزدار یا یکنواخت است و استحکام کششی آن ۶۰۰ مگاپاسکال است. و در آخر میلگرد A4  که دردسته  فولاد سخت قرارمی­گیرد و دارای آج های مرکب است و استحکام کششی آن  برابر ۶۵۰ مگاپسکال است.

لازم به ذکر است که اهمیت استفاده از میلگرد آجدار در سازه‌ها این است که این آج‌های موجود روی میلگردها  باعث می­شود که بین میلگرد و بتن چسبندگی بیشتری برقرار شود و میلگرد مانع ترک و یا شکستن بتن شود. درواقع میلگردی که محکم‌تر درون بتن قرار گرفته می‌تواند وظیفه‌اش را که خنثی کردن  فشارهای کششی و چرخشی است به خوبی انجام بدهد.  

• تفاوت در خواص مکانیکی

از دیگر تفاوت‌ میلگرد صنعتی و ساختمانی ، خواص مکانیکی آنها است. به طور معمول  این نکتۀ مهم مد نظر است که هنگام استفاده از  میلگردهای ساختمانی  بیشتر به خواصی همچون، میزان استحکام کششی و سختی آن توجه می­شود و در واقع خاصیت  انعطاف‌پذیری این نوع میلگردها کمتر مورد توجه قرار می­گیرد.  

اما در مورد میلگرهای صنعتی به علت این که  طیف وسیعی از  آلیاژهای مصرفی در تولیدشان استفاده می­شود، همزمان هم دارای خواصی مانند استحکام بالا هستند و هم  قابلیت ماشین کاری و انعطاف پذیری بسیار بهتری دارند. و همانطور که مشخص است انعطاف پذیری یکی از گزینه‌هائیست که در صنایع مختلف بسیار مورد نیاز می باشد. از دیگر خواص مکانیکی قابلیت استفاده بودن این نوع میلگرد در هر نوع شرایط آب و هوایی است.

• تفاوت در ترکیب شیمیایی

تفاوت مهم دیگری که در انواع میلگرهای ساختمانی و صنعتی وجود دارد، ترکیب شیمایی آنها است. در نظر داشته باشید که میلگردهای مورد استفاده در ساختمان‌سازی  کاربرد محدودتری نسبت به میلگردهای صنعتی دارند، به همین  علت در تولید این نوع از میلگردها، آلیاژهای مختلفی مورد استفاده قرار نمی­گیرد، بلکه  دراکثر اوقات تنها از آلیاژ St37 استفاده می­شود.

و اما ترکیب شیمایی در میلگردهای صنعتی چگونه است؟ با توجه به این که میلگرد های صنعتی کاربرد های  بسیار متنوعی دارند در نتیجه برای ساخت آنها از  فولادهای عملیات حرارتی، انواع استیل بگیر، نسوز و غیره استفاده می­شود. این آلیاژها که دارای خصوصیت‌های متفاوتی هستند، باعث ایجاد ویژگی‌ها و قابلیت‌های  مختلفی در میلگردهای صنعتی می­شوند که بر حسب نیاز در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می­گیرند.

• تفاوت در سایز و اندازۀ (قطر)

در کل تنوع سایزبندی در میلگردهای صنعتی نسبت به میلگردهای ساختمانی بسیار زیاد است. میلگردهای ساختمانی به طور معمول در بازۀ اندازه و سایز ۸ الی ۳۲ میلی‌متر تولید می­شوند. در صورتی که میلگردهای صنعتی در سایز و انداز ه‌های بالاتری تولید و عرضه می‌شوند.

قابل توجه است که  میلگردهای آجدار و یا ساده‌ای که سایزشان  کمتر از ۱۲ میلی‌متر باشد به صورت کلاف عرضه می­شوند. اما میلگردهایی با سایزهای بالاتر از ۱۲ به صورت شاخه‌ای در دسترس قرار می­گیرند.

• تفاوت قیمت میلگرد صنعتی و ساختمانی

یکی دیگر از مواردی که در میلگردهای ساختمانی و صنعتی متفاوت است، قیمت آنهاست. قیمت میلگرد همچون کالاهای دیگر مدام دستخوش تغیر است. این تغیرات تحت تأثیر دودسته عوامل است، اول عواملی که مربوط به خود میلگردهاست از جمله نوع ، سایز و جنس میلگرد  و دوم عوامل خارج از دایرۀ خصوصیات میلگرد یعنی عواملی همچون  نوسانات ارزی، میزان عرضه و تقاضای میلگرد و حتی وقایع سیاسی. اما در کل به طور معمول قیمت میلگردهای ساختمانی پایین‌تر از میلگردهای صنعتی است. شاید در این بین بخواهید با خاموت ها هم بیشتر آشنا شوید.

علت قیمت بالاتر میلگردهای صنعتی این است که این نوع میلگردها کاربردهای متنوع و فراوانی دارند و در زمینه‌های مختلف و در ساخت طیف گسترده‌ای از محصولات مورد استفاده قرار می­گیرند. در ضمن سفارشی بودن این کالا  نیز از عوامل گرانتر بودن آن نسبت به میلگردهای ساختمانی  می‌باشد.  

گروه تحریریه نیک فولاد

با سالهای سال سابقه در عرصه فولاد و آهن آلات، برای شما می نویسیم. تا نوشته های ما، راهنمایی برای شما باشد و اطلاعات شما را در این رابطه افزایش دهد. چون معتقدیم که دانش بیشتر شما، باعث اتخاذ تصمیم بهینه خواهد شد.