میلگردهای A2 و A3 از مقاطع فولادی توپر و پر کاربرد در ساختمان‌سازی هستند که خواص مکانیکی متفاوتی دارند. ترکیب شیمیایی فولاد، پارامترهای عملیاتی فرایند تولید نورد گرم و استانداردهای بین المللی میلگرد عواملی هستند که بر کیفیت و مقاومت آن‌ها تاثیر می‌گذارند. در این مطلب مهم ترین تفاوت‌های ظاهری، شیمیایی، مکانیکی و قیمت این دو نوع میلگرد را بررسی می‌کنیم. ضمنا در قسمت میلگردهای مناسب ساخت فوندانسیون، درباره کلیه میلگردهای مناسب فوندانسیون صحبت کرده ایم.
ویژگی‌ها و کاربردهای میلگرد A2 و A3
میلگردها به‌عنوان یکی از مقاطع فولادی پرکاربرد در ساختمان‌سازی و عمران، در تقویت بتن و استحکام سازه نقش مهمی دارند. اما این پروفیل‌ها با توجه به ویژگی‌های ظاهری و خواص مکانیکی خود دسته‌بندی‌های مختلفی دارند. انواع مورد استفاده در آرماتوربندی سه گروه A2، A3 و A4 دارند که با توجه به استاندارد روسی GOST شماره‌گذاری می‌شوند. طبق آمار، میزان تولید انواع میلگرد در سال ۱۴۰۱ در ایران حدود ۱۷ میلیون تن بوده است که بخش عمده‌ای از آن مربوط به انواع A2 و A3 است. این دو میلگرد پرطرفدار در درجه اول از نظر ویژگی، شکل ظاهری و کاربرد با یکدیگر متفاوت هستند:
تفاوت‌های ظاهری میلگرد A2 و A3
در میلگرد A2 حالت آج‌ها به‌صورت فنری، موازی، مارپیچ، دوک مانند و منفرد است که در سطح آن به شکل یکنواخت ایجاد می‌شود. اما در میلگرد A3 شکل آج به‌صورت ضربدری با برآمدگی‌های برجسته‌تر و مشخص‌تر است.
نقش میلگرد A2 و A3 در بتن‌ریزی مقاوم
با توجه به انعطاف‌پذیری بیشتر میلگرد A2 این پروفیل در پروژه‌هایی که نیاز به خمکاری و قابلیت جوشکاری میلگرد در سطح بالایی دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما نوع A3 به‌دلیل مقاومت بالاتر در سازه‌ها با تحمل بار سنگین و نیاز به استحکام بیشتر در برابر خمش کاربرد دارند. معمولا آرماتورهای طولی و تیرها، ستون، دیوار برشی، تیرچه و دال از نوع A3 و در آرماتورهار عرضی، خاموت‌ها و کمرکش دیوارها از نوع A2 استفاده می‌شود. البته در بتن‌ریزی مقاوم ترکیب هوشمندانه میلگردهای A2 و A3 با توجه به طراحی سازه و نیازهای مکانیکی بسیار اهمیت دارد.
مقاومت و استحکام میلگرد A2 و A3
این دو نوع میلگرد با توجه به خواص مکانیکی متفاوت خود، مقاومت در برابر خمش، استحکام کششی متفاوتی دارند. در مرحله اول چقرمگی میلگرد A2 نسبت به A3 بیشتر، یعنی نرم‌تر، منعطف‌تر و شکل‌پذیرتر است. این ویژگی را در قالب اعداد و مشخصات فنی به این شکل می‌توانیم توضیح دهیم.
مقاومت کششی نوع A2 با توجه به کربن کمتر در ساختار شیمیایی آن، حدود ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع و نوع A3 حدود ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است. همچنین مقاومت تسلیم یعنی بیشترین تنش قابل تحمل در برابر تغییر شکل دائمی در میلگردهای A2 برابر ۲۴۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع و نوع A3 برابر ۳۴۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است. این اعداد نشان می‌دهند که میلگردهای نوع A2 انعطاف‌پذیری بالاتر و آسیب‌پذیری کمتری در برابر شکستگی دارند. اما نوع A3 انعطاف‌پذیری کمتر، شکنندگی بیشتر و در عوض استحکام بالاتری دارند.
اثر تغییرات دما بر مقاومت میلگرد A2 و A3
ساختار شیمیایی انواع میلگرد به‌شکلی است که با توجه به تغییرات دمایی محیط می‌تواند عملکرد سازه را تحت تاثیر قرار داده و پدیده خزش در میلگرد را تسریع کند. میلگردهای نوع A2 به‌دلیل مقاومت کششی پایین‌تر و نعطاف‌پذیری بیشتر در دماهای پایین رفتار مقاومتی بهتری نشان می‌دهند. بنابراین کمتر مستعد شکستگی در اثر سرما هستند. اما میلگردهای نوع A3 مقاومت کششی بالاتر و انعطاف‌پذیری کمتری دارند که این موضوع مقاومت در برابر شکستن در دماهای پایین را کاهش می‌دهد. به همین شکل در مناطق با درجه حرارت بالا، میلگرد A3 عملکرد مقاومتی کمتری نسبت به نوع A2 دارد. بنابراین میلگرد A3 در شرایط تغییرات دمایی مداوم به دلیل سختی بیشتر و انعطاف‌پذیری کمتر عمر مفید پایین‌تری نسبت به نوع A2 دارد و در انتخاب آن برای سازه‌های در معرض این نوسانات دمایی باید دقت کرد.
فرآیند تولید میلگرد A2 و A3 و تفاوت‌های آن‌ها
کلیه میلگردها شمش‌های فولادی تحت حرارت بالا قرار می‌گیرند و سپس از میان غلتک‌های متوالی عبور داده می‌شوند تا میله‌ها با سطح مقطع عرضی کم و طول بلند ساخته شوند. سپس در مرحله آخر انواع مختلف آج با دستگاه‌های مخصوص روی آن ایجاد می‌شود. میلگردهای A2 که از فولاد کم کربن هستند، در دمای پایین‌تر و با پیچیدگی کمتری از لحاظ فرایند کار تولید می‌شوند. اما نوع A3 از فولاد پر کربن در دماهای بالاتر و تحت کنترل دقیق‌تر تجهیزاتی تولید می‌شود.
مقایسه قیمت میلگرد A2 و A3
قیمت میلگردها در بازار در حالت کلی تحت تاثیر میزان عرضه و تقاضا، نوسانات ارز، برند کارخانه تولیدکننده، قیمت جهانی فولاد و سیاست‌های اقتصادی کلان کشور متغیر است. اما به‌صورت خاص مشخصات فنی،ترکیب شیمیایی و کاربرد آن‌ها نیز بر قیمت نهایی انواع میلگرد تاثیر می‌گذارد. در بازار، قیمت نوع A3 با توجه به کاربرد و تقاضای بیشتر در فونداسیون استحکام و مقاومت بیشتر آن به نسبت میلگرد A2 بالاتر است.
چگونه انتخاب میلگرد مناسب پروژه ساختمانی شما را بهبود می‌بخشد؟
انتخاب میلگرد مناسب با توجه به نوع طراحی مهندسی، تاثیر دمای محیط بر میلگرد، رفتار میلگرد در زلزله و نیاز پروژه عملکرد بهینه و استحکام سازه را تضمین می‌کند. علاوه بر این نقش مهمی در کاهش هزینه‌ها و طول عمر پروژه دارد. توجه به مقاومت تسلیم و استحکام کششی مطلوب خطر شکست سازه در برابر تنش‌های پیش بینی نشده را کاهش می‌دهد. همچنین انتخاب میلگردهای با کیفیت نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم در درازمدت را کمتر کرده و باعث صرفه جویی در هزینه‌های کل پروژه می‌شود. در بسیاری موارد نیز با توجه به تاثیر رطوبت بر میلگرد نیاز است از پوشش های محافظ میلگرد مانند گالوانیزه یا انواع فولاد ضدزنگ استفاده کرد. بنابراین در انتخاب میلگرد لازم است به نکات زیر توجه کنیم:
- بررسی مشخصات مکانیکی: ارزیابی تطابق مشخصات کیفی و فنی میلگرد مانند مقاومت کششی، مقاومت تسلیم، انعطاف‌پذیری با توجه به دوام طولانی مدت میلگرد و نیاز پروژه
- توجه به نوع سازه: بررسی بارهای وارد شده به بخش‌های مختلف سازه و انتخاب میلگرد متناسب با سطح تنش و بار وارده
- خرید از برندهای معتبر: استفاده از میلگردهای تولیدی توسط برندهای معتبر دارای گواهینامه استاندارد کیفی
و در نهایت مشاوره با کارشناسان فروشندگان و تامین‌کنندگان معتبر فعال در حوزه میلگرد و پروفیل‌های فولادی راهنمای خوبی برای انتخاب بهترین و باکیفیت‌ترین میلگرد برای تضمین ایمنی سازه است. بررسی شناسنامه کیفی محصول و در میان گذاشتن اطلاعات پروژه می‌تواند خریداران را در خریدی مطمئن و اقتصادی متناسب با نیاز و سازگاری میلگرد با انواع بتن همراهی کند.
با سالها سابقه در عرصه فولاد و آهن آلات، برای شما می نویسیم. تا نوشته های ما، راهنمایی برای شما باشد و اطلاعات شما را در این رابطه افزایش دهد. چون معتقدیم که دانش بیشتر شما، باعث اتخاذ تصمیم بهینه خواهد شد.
