صفر تا صد میلگرد چیست و انواع آن+ نکات مهم

آشنایی با میلگرد و انواع آن برای هر مهندس ساخت‌وساز و البته صنعتگری حیاتی است. دلیل این ضرورت نقش پررنگ میلگرد در صنایع مختلف است. از طرفی انوع میلگرد مشخصه‌ها و البته قابلیت‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهند. شناخت هر کدام از انواع میلگرد به استفاده بهینه از این مقطع فولادی پرکاربرد کمک می‌کند. میلگرد هایی مثل میلگرد فولاد کربنی، میلگرد پوشش اپوکسی، میلگرد گالوانیزه، میلگرد HSD و … در این قسمت بررسی می شوند. ضمن اینکه لازم است بدانید که استاندارد ایران برای میلگردها، استاندارد ملی ایران ISIRI 3132 است. به صورت کلی در قسمت دانستنی هایی درباره میلگرد هم سعی شده تا مجموعه نوشته هایی مختلفی در این رابطه قرار داده  شود که به صورت جزئی تر، اطلاعات مفیدی در اختیار مخاطبان بگذارد. اگر می خواهید قیمت انواع میلگرد را بررسی کنید (با هدف خرید و یا صرفا مشاهده قیمت)، به قسمت قیمت میلگرد مراجعه کنید.

معرفی میلگرد 

میلگرد یک مقطعی ساخته‌شده از فولاد می‌گویند که دارای سطح مقطع گرد است. به این محصول در بازار آرماتور هم می‌گویند. این مقطع فولادی را در اصل با هدف افزایش مقاومت کششی بتن طراحی کرده‌اند. یعنی نقطه ضعف بتن که مقاومت کششی پایین است توسط میلگرد جبران می‌شود.  اطلاعات دیگری که به شما در شناخت میلگرد و خرید آن کمک می کند نحوه محاسبه وزن میلگرد است. به شما پیشنهاد میکنیم روش های انجام این کار را در در مقاله ی که برایتان فراهم کرده ایم مطالعه کنید.

بتن‌ریزی کف سازه‌ها، پر کردن دیوارها و ایجاد فونداسیون برای تقویت و افزایش مقاومت بتن از جمله کاربردهای انواع میلگرد است.  البته کاربرد این محصول به خاطر تنوعی که در آن وجود دارد، فراتر از این چند مورد است.شما چند نوع از این مقطع را می‌شناسید؟ اطلاعات شما در مورد میلگرد و انواع آن به چه اندازه‌ای است؟ شما چند نوع از این مقطع را می‌شناسید؟ اطلاعات شما در مورد میلگرد و انواع آن به چه اندازه‌ای است؟

تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی در چیست؟

این دو محصول از نظر ترکیبات شیمیایی، خواص مکانیکی و همچنین قطر و سایز با هم تفاوت دارند.در محصولاتی که در ساخت‌وساز به کار گرفته می‌شوند باید خواصی مانند مقاومت در برابر کشش و سختی وجود داشته باشد و خواصی مانند قابلیت خم‌کاری و وجود انعطاف‌پذیری بالا آنچنان دارای اهمیت نیست. این موضوع در حالی است که در خواص مکانیکی میلگردهای مورد استفاده در صنعت باید مواردی همچون بالا بودن استحکام، بالا بودن انعطاف‌پذیری، بالا بودن میزان خم‌شدگی و قابلیت ماشین‌کاری وجود داشته باشد.
خوب است بدانید آرماتورهایی در صنعت بسیار مورد استقبال هستند که قابلیت خمکاری بالایی داشته باشند، در صورتی که در صنعت ساختمان این قابلیت، مهم نبوده و خواص دیگری باید در این محصول به کار برده شده در ساختمان‌سازی وجود داشته باشد.

یکی دیگر از تفاوت‌هایی که می‌توان بین آرماتورهای صنعتی و ساختمانی عنوان کرد، ترکیب شیمیایی است. برای تولید میلگردهای ساختمانی از آلیاژ ST37 استفاده می‌کنند. از آنجایی که میلگردهای ساختمانی در مقایسه با صنعتی حوزه کاربردی وسیعی ندارند به همین دلیل از آلیاژهای متفاوت برای تولید این نوع میلگرد استفاده نمی‌کنند.آرماتورهای صنعتی کاربرد زیادی دارند و به همین دلیل، متریالی که برای تولید آن به کار برده می‌شود تنوع بیشتری در مقایسه با محصول مورد استفاده در ساختمان دارد. مقدار عناصر آلیاژی و مقدار کربن به کار برده شده برای تولید آرماتور صنعتی تنوع بیشتری دارد و این موضوع برای به دست آوردن خواص جدید از فولاد صورت می‌گیرد.

میلگردهایی که در بازار موجوداند از نظر وزنی به دو دسته سبک و سنگین تقسیم می‌شوند و کاربردهای متفاوتی نیز دارند. به همین دلیل در هنگام خرید باید تفاوت میلگرد سبک و سنگین را در نظر گرفت. در قسمت تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی، مفصل تر این موضوع را توضیح داده ایم

میلگرد سنگین چیست؟

مقدار عددی وزن هر آرماتور مشخص‌کننده سبک یا سنگین بودن میلگردهاست. لازم به ذکر است هرچه وزن این محصول بیشتر باشد پهن‌تر و سنگین‌تر است. این محصول اغلب در پروژه‌های ساختمانی سنگین با سختی زیاد به کار می‌رود. وزن میلگرد یکی از شاخصه اصلی است که باید در هگام خرید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید.میلگردهای سنگین مقاومت کششی بتن و سازه بتنی را افزایش می‌دهند و می‌توان از آن ها در قسمت‌هایی از سازه که فشار زیادی بر آن ها وارد می‌شود، استفاده کرد. مهم‌ترین نکته در استفاده از میلگرد سنگین، توجه به امر شکننده بودن آن است. این میلگرد معمولاً میزان کربن بالایی دارد و بهتر است در قسمت‌هایی از سازه که نیاز به خم‌کاری وجود دارد، از آنها استفاده نکرد و به عنوان جایگزین از میلگرد سبک استفاده کرد.

میلگرد سبک چیست؟

به نوعی میلگرد که از وزن آنها از حد استاندارد کمتر است، میلگرد سبک گفته می‌شود. میزان سبک بودن، باید مطابق با یک استاندارد مشخص، تعیین و ایجاد شود در غیر این صورت نمی‌تواند نیروهای جانبی وارد آمده بر سازه را تحمل کند و منجر به خرابی و مشکلات در سازه می‌شود.اگر میلگردهای سبک تمام پارامترهای کلیدی استاندارد را دارا باشند، می‌توانیم از آن در تمامی بخش‌های سازه استفاده کنیم، اما کارشناسان معمولاً استفاده از میلگرد سبک را به‌عنوان تقویت‌کننده سازه و حفاظ توصیه می‌کنند. در صورتی که وزن میلگرد سبک از بازه و مقدار وزنی استاندارد پایین‌تر باشد، استفاده از آن در بتن توصیه نمی‌شود، چرا که چنین میلگردی قطعاً شکننده است و ایمنی سازه را پایین می‌آورد. در قسمت تفاوت میلگرد سبک و سنگین، این موضوع را بسیار گسترده تر از اینجا توضیح داده ایم

انواع میلگرد

انواع میلگرد براساس فاکتورهای مختلف دسته‌بندی می‌شوند. رایج‌ترین این دسته‌بندی‌ها عبارتنداز:

• انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری

بر این اساس چهار نوع میلگرد وجود دارد:

میلگرد ساده

این مقطع دارای سطح کاملاً صاف بوده و هیچگونه برآمدگی و فرورفتگی بر روی آن وجود ندارد. مقاومت و سختی کم از ویژگی‌های خاص این مقطع فولادی است.

میلگرد آجدار

انواع میلگرد آجدار استحکام بیشتری نسبت به میلگرد ساده داشته و به خوبی در بافت بتن و دیگر مصالح جا می‌گیرد. این مقطع بر سطح خود دارای برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌هایی است که به آن قابلیت‌های بسیاری بخشیده‌است. کلاف نوعی از میلگرد آجدار است. این محصول را به عنوان میلگرد آجدار پیچیده نیز می‌شناسند. افزایش استحکام سازه‌های بتنی، استحکام دیوارها و ستون‌‌های آجری، استحکام بلوک‌‌ها و افزایش استحکام اتصالات گازی از جمله کاربردهای میلگرد کلاف است. در قسمت میلگرد آجدار چیست و انواع آن، اطلاعات بیشتری درباره میلگردهای آجدار کسب کنید.

میلگرد ترانس

سطح این مقطع پس از ساخت با استفاده از پولیش صیقلی می‌شود. مقاومت و سختی بسیار بالا از مشخصه‌های این محصول است.

• انواع میلگرد از نظر کارایی

از این جهت میلگرد را می‌توان به چند دسته مختلف تقسیم کرد:

میلگرد A1:

این محصول را با عنوان میلگرد ساده، داکتیل یا F240  نیز می‌شناسند. مشخصه این محصول مقاومت کم آن است چراکه هیچ آجی بر روی سطح آن وجود ندارد. به‌علاوه تغییر شکل پلاستیکی این محصول در محدوده۱۵ درصد است. جوشکاری و آهنگری از جمله کاربردهای این محصول است.

میلگرد A2:

این محصول میلگرد نیمه‌سخت یا  S340نیز نامیده می‌شود. در واقع مقاومت میلگرد A2 نسبت به محصول قبلی بیشتر است و دلیل آن چیزی نیست جزء وجود آج بر روی سطح میلگرد. همچنین تغییر شکل پلاستیکی این محصول در محدوده ۱۵ درصد است. بیشترین کاربرد این محصول در ساخت دیوار برشی و خاموت‌ها است.

میلگرد A3:

این محصول از دو محصول قبل مقاومت بیشتری دارد. با این وجود میلگرد نوع A3 نیز در دسته میلگردهای نیمه‌سخت قرار می‌گیرد. شکل‌پذیری و قابلیت جوشکاری در این محصول بسیار پایین است. به هیمن دلیل از این نوع میلگرد در جوشکاری و آهنگری استفاده نمی‌شود. درواقع کاربرد این مقطع فولادی بیشتر در ساخت ستون‌ها و تیرهای یک سازه است.

میلگرد A4:

این مقطع را با عنوان میلگرد آج ۵۰۰ و یا میلگرد آجدار مرکب نیز می‌شناسند. دلیل این نامگذاری چیزی نیست جزء مقاومت بالای میلگرد A4. از مشخصه‌های این محصول می‌توان به سختی، خاصیت شکل‌‌پذیری و جوش‌پذیریبسیار بالا اشاره کرد. کاربرد این مقطع فولادی نیز بیشتر در اجرای دیوارهای برشی و قاب خمشی است.

• انواع میلگرد از نظر متریال ساخت

میلگردها بر اساس جنس و متریال ساخت، دسته بندی های مختلفی دارند.

این مقطع همانطور که از نامش پیداست از فولاد کربنی ساخته می‌شود. عدم مقاومت دربرابر رطوبت مشخصه این محصول است. به همین خاطر در بخش‌هایی از سازه که مدام در معرض رطوبت هستند از این مقطع استفاده نمی‌شود. چرا که زنگ‌زدگی کمترین عواقب استفاده از این محصول است. این مقطع پرکاربرد در بازار آهن‌آلات با نام نوار سیاه نیز شناخته می‌شود.

میلگرد استیل

نیکل و کروم در بافت این محصول باعث ایجاد قابلیت‌هایی در آن شده‌است. مقاومت در برابر اکسید شدن و عدم وجود خاصیت مغناطیسی از جمله این قابلیت‌ها محسوب می‌شود. به همین دلیل از این مقطع فولادی در احداث سازه‌های در معرض رطوبت استفاده می‌شود.

انواع میلگرد استیل از آلیاژ سری۳۰۰ و در دو نوع کربن‌دار و ضدزنگ ساخته می‌شود. قیمت میلگرد استیل با توجه به پارامترهای مختلف تغییر میکند.

میلگرد برنجی

نوع دیگر میلگرد های میلگرد برنجی است که از مس و روی تشکلیل شده و آلیاژی به جساب می اید. در قسمت میلگرد برنجی چیست مفصلا میلگرد برنجی را توضیح داده ایم.

این مقطع همان میلگرد فولاد کربنی است که با پوششی از اپوکسی کاور شده‌است. ویژگی خاص پوشش اپوکسی ایجاد مقاومت بالا در مقطع است. درواقع همین پوشش ظریف اپوکسی ۷۰تا ۱۷۰۰ برابر فولاد کربنی در مقابل زنگ‌زدگی مقاومت دارد.

میلگرد گالوانیزه

این مقطع ۴۰ برابر میلگرد فولاد کربنی در مقابل رطوبت مقاومت دارد. درواقع پوششی از گالوانیزه بر روی میلگرد فولادی کاور می‌شود و با عنوان میلگرد گالوانیزه به فروش می‌رسد. مشخصه این محصول قیمت بالای آن در بازار آهن‌آلات است.

میلگرد اروپایی

متریال ساخت این محصول بیشتر منگنز است. این نوع میلگرد برای احداث سازه در مناطق زلزله‌خیز اصلاً مناسب نیست.

میلگرد تقویتی

همانطور که از اسمش پیداست از این مقطع برای تقویت بخش‌هایی از سازه که نیاز به تقویت دارند استفاده می‌شود. میلگرد تقویتی را از شمش فولادی نورد گرم می‌سازند. قابلیت خم‌شوندگی تا ۱۸۰ درجه، ویژگی خاص این محصول است. از جمله کاربردهای این مقطع می‌توان به احداث سقف‌های تیرچه بلوک، فونداسیون و دیوار برشیاشاره کرد.

میلگرد کامپوزیتی

این محصول چند قابلیت کاربردی دارد. ضدخوردگی و سایش و همچنین عدم خاصیت مغناطیسی از جمله این قابلیت‌ها است. این محصول که FRP نیز نامیده می‌شود، مقاومت بالایی در برابر لرزه در سازه ایجاد می‌کند. به همین دلیل استفاده از میلگرد کامپوزیتی در مناطق زلزله‌خیز بسیار رایج است.

کاهش قطر و افزایش فاصله میلگردها در اعضای بتن مسلح مانند دال‌ها، تونل‌ها و فونداسیون ازجمله کاربردهای این مقطع است.

میلگرد HSD

استحکام کششی و قابلیت چکش‌خواری ویژگی خاص این محصول است. در میلگرد HSD مقدار خیلی کمی از کربن به کار رفته‌است. به همین دلیل مقاومت این مقطع بسیار بالا است.

• انواع میلگرد بر اساس استاندارد

این مقطع فولادی را می‌توان براساس استاندار به چند دسته مختلف تقسیم کرد. رایج‌ترین استانداردهای انواع میلگرد عبارتنداز:

• استاندارد ملی ایران ISIRI 3132
• استاندارد ملی روسیه (GOST 5781)
• استانداردهای صنعتی ژاپن (JIS G3112)
• مؤسسه استانداردهای آلمان (DIN 488)
• مؤسسه استانداردهای بریتانیا (BSI BS4449)
• استاندارد ایالات متحده (ANSI/AWS D1/4)
• سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO 6935)
• آیین‌نامه بتن کانادا (CSA-A23.3-04)
• آیین‌نامه استرالیا برای میلگردهای آجدار.

ویژگی‌های مکانیکی میلگردهای مختلف

میلگردها براساس روش تولید، میزان ناخالصی‎های موجود در میلگرد، نحوه ‎ سرد شدن، قابلیت‌ها و البته کاربردهای متفاوتی دارند. به این ترتیب مهم‌ترین مشخصه‌های میلگردها در راهنمای خرید میلگرد، ویژگی های مکانیکی آن است. عبارتند از:

• تنش تسلیم:

  این معیار نشان‌دهنده بیشترین نیرویی است که بدون ایجاد تغییر شکل در میلگرد می‌توان به آن وارد کرد. یعنی اعمال نیرویی بیشتر از تنش تسلیم هر میلگرد موجب ایجاد تغییر شکل پلاستیک در آن می‌شود.

• مقاومت کششی:

  این فاکتور بیشترین نیروی کششی است که می‌توان بدون ایجاد شکست در میلگرد به آن وارد کرد. استحکام کششی نام دیگر این فاکتور است که به نوعی انعطاف‌پذیری آن را نیز مشخص می‌کند. مقاومت کششی میلگرد از طریق فرآیندهای آلیاژسازی، کار سرد و یا عملیات حرارتی افزایش پیدا می‌کند.

• جوش‌پذیری:

  این مقاطع از نظر جوش‌پذیری، قابلیت پرچ‌کاری و همچنین اعمال انواع برش نیز دسته‌بندی می‌شوند.

قیمت  انواع میلگرد

قیمت انواع میلگرد براساس مؤلفه‌هایی مانند؛ سایز، برند، متریال ساخت، استاندارد و کارایی مشخص می‌شود. برای دسترسی به قیمت انواع میلگرد می‌توانید به جداول قیمت‌گذاری مراجعه کنید. اطلاعات این جداول به‌روز و دقیق است. به علاوه امکان استعلام قیمت روز انواع میلگرد از طریق ارتباط با کارشناسان این مجموعه وجود دارد.

نکات مهم به هنگام خرید

بدون دانستن مواردی که در ادامه درباره آنها صحبت می کنیم، سخت است که خرید خوبی را تجربه کنید! البته اگر می خواهید که از طریق بازار بورس، میلگرد خرید کنید، حتما به مقاله برای خرید میلگرد از بورس کالا چه باید کرد؟ سر بزنید.

قطر و سایز میلگرد موردنظر خود را تعیین کنید!

قطر میلگردها براساس استاندارد به کار رفته در آن مشخص می‌شود. میلگردهای موجود در بازار معمولاً دارای قطر ۶ تا ۶۰ میلی‌متر هستند. درضمن قطرهای کمتر از ۱۰ میلی‌متر به جای اینکه به صورت شاخه برش زده‌شوند، به شکل کلاف در بازار عرضه می‌شود. سایز انواع میلگرد نیز عبارتنداز؛ ۱۴، ۱۶، ۱۸، ۲۰ و ۲۲. اگر اطلاعات کافی درباره انتخاب سایز و قطر موردنیازتان را ندارید، نگران نباشید ما اینجا به شما کمک خواهیم کرد.

تفاوت میلگرد با دیگر مقاطع فولادی را بدانید!

• میلگردها در میان مهندسان ساختمانی و فعالان بازار آهن‌آلات با عنوان آرماتور نیز شناخته می‌شود.
• این محصولات، فولاد یا استیل با سطح گرد هستند که نسبت طول آنها به قطرشان بسیار زیاد است.
• این مقاطع عموماً از شمش فولاد و از طریق فرآیند نورد گرم ساخته می‌شوند.
• کربن، فسفر، منگنز، گوگرد و سیلیسیم از جمله آلیاژهای به‌کار رفته در بافت میلگرد است. کم و زیاد بودن هر کدام از این آلیاژها تعیین‌کننده تنش تسلیم، تسلیم، شکل‌پذیری و جوش‎پذیری آن نیز است.
• استانداردهای ساخت میلگردها در ایران عبارتنداز:  ISIRI2909-1 – ژاپن JIS G3112 – آلمان DIN 488 و استاندار روس. برای اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله کاربرد میلگرد در ساختمان سازی هم مراجعه کنید.

وزن میلگرد نکته اساسی در راهنمای خرید میلگرد

محاسبات ساختمان‌سازی بذون اطلاع از وزن میلگرد امکان‌پذیر نیست. درواقع برای احداث هر نوع سازه وزن و بار تحمیلی به آن به صورت دقیق محاسبه می شود. برای محاسبه وزن میلگرد نیز فرمولی وجود دارد. البته فرمول محاسبه وزن میلگرد ممکن است کمی پیچیده به نظر برسد. به همین دلیل جدولی به نام جدول اشتال میلگرد توسط مهندسان تهیه شده‌است.

کارشناسان این جدول را با عنوان جدول وزنی میلگرد نیز یاد میکنند. لازم است بدانید که این جدول در نیک فولاد موجود است. طراحی جدول اشتال میلگرد در نیک فولاد به گونه‌ای است که دسترسی به اطلاعات موردنیاز شما به ساده‌ترین شکل ممکن انجام می‌گیرد.

کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد در ایران را بشناسید!

مورد مهم در راهنمای خرید میلگرد، کارخانه های تولید کننده میلگرد است. در ایران میلگرد ذوب آهن اصفهان، میلگرد ظفر بناب، میلگرد میانه، میلگرد آذر امین فولاد، میلگرد نیشابور، میلگرد ابهر و میلگرد نطنز از دیگر برندهای این محصول، شناخته‌شده‌تر هستند.

قیمت میلگرد را به صورت لحظه ‌ای چک کنید!

بدون اطلاع از قیمت روز میلگرد، نمی‌توان نسبت به خرید آن اقدام کرد. قیمت این محصول براساس ساده یا آجدار بودن، کلاف یا شاخه بودن، سایز، برند و قطر مشخص می‌شود. البته نوسانات موجود در بازار ارز و تأثیر آن روی بازار آهن‌آلات نیز نقش مهمی در تعیین قیمت نهایی انواع میلگرد دارد.

گروه تحریریه نیک فولاد

با سالهای سال سابقه در عرصه فولاد و آهن آلات، برای شما می نویسیم. تا نوشته های ما، راهنمایی برای شما باشد و اطلاعات شما را در این رابطه افزایش دهد. چون معتقدیم که دانش بیشتر شما، باعث اتخاذ تصمیم بهینه خواهد شد.